De Eenzame Noord Race 2013

Een tijdje terug kreeg ik het verzoek als lid van de wedstrijdcommissie om enige ruchtbaarheid aan de Eenzame Noord Race te geven. De Eenzame Noord Race is een bijzondere solowedstrijd van buur-verening WSV Almere-Haven. Vijftig mijl in je eentje mijmeren over het Markermeer. En dit jaar wordt de race voor de 25e keer gevaren. Juist, een jubileum! Om dat te vieren werd er eenmalig en op velerlei verzoek een dual handed klasse in het leven geroepen. Direct gingen bij mij lampjes branden, belletjes rinkelen en mondhoeken omhoog. Een dual handed race! Die wilde ik wel varen. En ik wist ook al met wie. Mijn oudste zeilmaatje. Niet alleen is hij oud (sorry), maar ik zeil al het langst met hem. Ik heb het over mijn vader Lodewijk.

Olympisch gezever
Mijn insteek om mee te doen was tweeledig. Weer eens een zeiltripje alleen met mijn vader, wat sinds 7 juni 1997 er niet meer van was gekomen. En een mooie test voor Fram voor de 24-uurs zeilrace die we dit jaar voor het eerst met de Friendship gaan varen (met Hennie, Lodewijk en mijn stiefbroer Marc). En als je je dan eenmaal inschrijft voor een wedstrijd, strijd je natuurlijk ook voor het eremetaal. Je doet mee om te winnen, want dat Olympische gezever van ‘meedoen is belangrijker dan winnen’, daar heb ik helemaal niks mee als eenmaal het startsein heeft geklonken.

In de aanloop naar de Eenzame Noord Race (ENR) hebben we veel mail-verkeer. ‘Heb je noodsignalen aan boord? Zijn je kaarten up-to-date? Wat voor beleg wil jij op je brood? Vergeet je slaapzak en hoofdkussen niet!’ Uiteindelijk komen we vrijdagmiddag goed voorbereid bij de boot. Maar voordat de trossen los kunnen moeten we nog even wat WAC schade herstellen.

WAC

Over de WAC ga ik niets schrijven, hooguit dat we slecht startten, het wéér een windloos woensdagavondje was met vieze regen en dat op het tweede spinnakerrak de lijn van de spiboom ophouder uit de mast werd getrokken. Dat laatste moesten we nog even fixen voor de ENR. Hennie was ook in de haven en hielp ons even. ‘Even’ was overigens een uur pielen onder aan de mast en bungelen bovenin de mast. Maar de truc met een dun lijntje verzwaard met M4 moertjes, een ijzerdraadje om door de doorvoer het lijntje eruit te vissen hielp. Wim Nierman heeft een glaasje Schipper Bitter gewonnen!

Sterallures
Sinds mijn schrijfsel in Zilt Magazine heb ik nieuwe ‘likes’ en volgers op de Team Fram Facebook-pagina. Dat is een leuke, maar aparte gewaarwording. Wildvreemde zeilers reageren op onze foto’s, blogs en status updates. We moeten nog even wennen aan deze sterallures, vooral als iemand ongevraagd zijn ongezoute mening spuit op onze aankondiging dat we meedoen in de dual handed klasse van de ENR. Beste reageerder, ik dacht toch niet dat wij ooit samen geknikkerd hadden? Het schijnt bij de openheid van social media te horen. En volgens de wetten van dit medium moet je daar dan vooral niet op reageren. Dat doe ik dan ook niet. Tenminste niet op Facebook, maar wel hier. #@$&%#

Dreigement

Als we klaar zijn met het gehannes in de mast vinden we een Siciliaans dreigement op de boot. Nee, geen afgehakte paardenkop in het tweepersoonsbed, maar een dood vogeltje in het gangboord. Probeert iemand ons ervan te weerhouden mee te doen? Er zit geen briefje bij, maar de afzender mag zich melden via Facebook. Dat dan weer wel.

RZV Naarden in the house
Om vier uur zetten we koers naar de overkant van het meer en vlak voor vijven meren we aan bij de gastheer van de ENR. We melden ons bij de regatta commissie, krijgen inspectie - alles blijkt in orde - en zetten vervolgens koers naar de bar. Langzaam druppelen alle deelnemers binnen, zo ook de andere zeven deelnemende boten van onze vereniging, RZV Naarden. In de solo klasse strijden Rob van den Akker, Jan Hesselink, Dingeman Boogert, Bram Adema, Eric Zuidmeer, Dick de Kruijk en Sjoerd Waayenburg om de wisseltrofee. Een mooie opkomst. Stiekem hoop ik dat we net zoveel inschrijvingen voor ‘onze’ Hooikist Race krijgen van WSV Almere Haven. We zullen zien.

Integreren
Hoewel we erg open minded zijn, en natuurlijk pro integratie zijn, zitten we al snel met een eigen RZV Naarden tafeltje aan het bier. Mooie zeilanekdotes, uiteenlopende weersvoorspellingen en tactische zeilplannen vliegen over tafel terwijl de haassatés en biefstukken worden weggespoeld en weggelachen. Ergens tussen negen en half tien is palaver en worden de laatste weersvoorspellingen en klasse indelingen bekend gemaakt. Er wordt nog een enkele vraag gesteld en dan begint het feestje onder leiding van de huis-band, de Waterpokken. Ik ben niet echt van de live-muziek en de Waterpokken kunnen daar ook geen verandering in brengen. Maar het voegt wel degelijk iets toe aan de allure en organisatie van deze race. Complimenten voor de organisatie.

Om half elf gaan we terug naar de boot. We maken ‘m zeilklaar en kruipen snel in bed. We kunnen maximaal vijf uur slapen voordat om vier uur de wekker gaat. Helaas word ik die nacht drie keer wakker. De laatste keer is gelukkig vijf minuten voordat de wekker gaat. De adrenaline zorgt ervoor dat ik snel uit mijn bed ben en nog sneller in mijn Musto thermokleding. Fleece vest aan, zeilpak aan, kopje thee en gaan. We varen om 4.35u naar buiten. Het is helder en ergens boven Rusland schijnt de zon, waardoor de lucht al roze kleurt. We varen naar buiten en zien een wirwar van zeiljachten. Ongeveer veertig boten. Wat een mooie opkomst! We melden ons bij het startschip. De dag ervoor hebben we het startgebied verkend en zagen we op sommige plekken wier. Om er zeker van te zijn dat we geen wier aan de schroef en kiel hebben hangen, vaar ik nog een stuk achteruit en starten we vlakbij de vaargeul.

Start
De startsignalen ontgaan ons. We zien de wimpels en vlaggen niet en horen ook de geluidseinen niet. Is er uitstel? Maar ook de bekende rattestaart (vlag voor uitstel) zien we niet. Als we het veld massaal richting de startlijn zien gaan, durven we te concluderen dat we wel degelijk om 5.05u gaan starten. Wij varen achter de kopgroep aan, maar gelukkig zitten er nog een stuk of 15 boten achter ons.

Op het eerste rak hijsen een paar boten uit onze klasse de spi. Wij twijfelen. Het is behoorlijk reachen en we wachten tot we bij Naarden zijn. Daar buigt het rak en valt de ZZO wind ruimer in waardoor de spinnaker makkelijker staat. Zo gezegd, zo gedaan. De spi staat om kwart voor zes en we lopen langzaam alle solo zeilers voorbij.

‘Vijandig’ Friendship
Naast Fram doet er nog een Friendship 28 mee, de Capricorn. Een zelfde boot is altijd leuk. Dit kan een echte krachtmeting worden, hoewel dat niet helemaal opgaat. De Capricorn heeft namelijk een korte kiel, geen klapschroef en vaart zonder spi. Het levert hem een handicap van 108.5 op t.o.v. onze 101.6. Hij mag dus bijna 7% langzamer varen en dan nog wint hij. Dat wordt nog spannend.

Als we voorbij Marina Muiderzand varen komen we langszij de Kyan. We maken een praatje en een fotootje, maar niet te lang, want we moeten door. Achter ons zien we hoe de Capricorn zijn spinnaker hijst. Spinnaker? Ja, inderdaad. ‘Maar je zei toch net dat hij zonder spinnaker vaart?’ Ja beste lezer, dat zei ik. Ik kom hier later op terug.

Als we eenmaal de IJM 15 ronden en richting Broekerhaven varen neemt de wind iets toe. We varen hard en kunnen de spi net onder controle houden. Eén keer lopen we hard uit ons roer. Het vergt opperste concentratie van de stuurman. Daarom sturen we om en om. Ik een uur, Lodewijk een uur. Als we voorbij Marken zijn, verdient de wind volgens meneer Beaufort een vijf. En dat is helemaal geen onvoldoende. We spuiten vooruit. Het log komt niet meer onder de zes knopen en schommelt tussen de 6,2 en 7,4 knopen. De golven nemen ook toe. Af en toe surfen we naar beneden en we klokken regelmatig acht knopen of meer. Broekerhaven komt in zicht. We nemen nog een keer de handelingen door: Spi naar beneden, rif in grootzeil, genua 2 iets inrollen, buiskap omhoog.

Nieuw snelheidsrecord.

Stormwaarschuwing
De boei die we moeten ronden ligt vlak onder de kust. We moeten de spi op tijd binnen halen anders begint de winterstalling wel erg vroeg dit jaar. We halen ‘m binnen, misschien iets te vroeg, maar we willen geen risico nemen. Dan ronden we de boei en slaat de wind om onze oren. Fram beukt door het koppige Markermeer en baant zich een weg hoog aan de wind. De wind geeft af en toe een veeg van 25 knopen. Maar Fram laat zich niet kennen. De wind ook niet en de stoten lopen op naar 30 knopen. Het wordt bevestigd door Centrale Meldpost IJsselmeer. Door de marifoon klinkt krakerig de stormwaarschuwing uitgegeven door het KNMI. ‘Windkracht zeven, geldend voor het IJsselmeer, beiden districten Noord en Zuid.’ Nu wordt het menens!

Dukes of Hazard
Nu schreef ik al dat de laatste keer ik met Lodewijk een weekendje zeilde op 7 juni 1997 was. Wie die dag op het water was herinnert die datum. Google anders even 7 juni 1997. Is leuk! Een kleine flashback kregen we na het horen van deze stormwaarschuwing. Gelukkig was het dit keer slechts 7 bft en geen 12. Dus voeren we ontspannen door. Of liever gezegd, enthousiast. Want als Fram over een golf duikt om de volgende golf aan de boeg te rijgen ontglipt mij een Dukes of Hazard-achtige vreugdekreet: ‘Jeehaa!’ Ik ben in mijn element, net als de boot. We varen door, maar dan zie ik de donkere horizon. Over de golven en schuimkoppen jaagt een nóg hardere wind. We gaan plat, zover Fram plat kan gaan. We beuken, slaan, koppen, worden weer opgetild en vallen. Het water gutst over het dek, over de kajuit en over de sprayhood. Af en toe lopen er enkele deciliters onder de sprayhood door, de kajuitopening in. Even vraag ik mij af hoe iemand die nog nooit gezeild heeft dit zou ondergaan. Ik moet er om lachen. Waarschijnlijk toch doodsangst. Wat is het toch dat ons zeilers beweegt om vrijwillig in de kou op te staan om vier uur ’s nachts, om je vervolgens elf uur lang op een paar vierkante meter af te laten matten door de krachten der natuur? Hoezo? We filosoferen erover maar hebben het antwoord niet. Terwijl ik dit schrijf heb ik het antwoord: Ik zeil, dus ik besta!

De storm houdt aan. We zien geen andere boten meer en kunnen niet meer inschatten hoe we in het veld liggen. In de middag wordt het weer vriendelijker en lacht de zon ons toe terwijl de wind ons er nog steeds van langs geeft. We zijn bijna zes uur aan het kruisen in harde wind als we eindelijk de IJM15 weer ronden en kunnen afvallen naar halve wind. Het einde is in zicht. Eindelijk zien we ook een andere boot. Het is de X-79 van Sjoerd Waayenburg. Hij rondt de boei niet. Later blijkt dat hij heeft opgegeven en hij slaat bij Naarden rechtsaf. Wij varen nog even door naar de finish bij Almere Haven. De inmiddels Zuidwestenwind is nog hard en maakt ongekend hoge golven op het Gooimeer. Ik rol de genua weer helemaal uit en zet hem bak. Met een ruk trekt hij de boot ver in de zeven knopen. Het gaat ongecontroleerd hard. De genua valt in om vervolgens met harde klappen weer wind te vangen. Het zijn zweepslagen voor de mast en ook de boot gaat er gebukt onder. Ik vraag Lodewijk weer aan dek en hij zet de genua netjes achter het grootzeil. Nog steeds zeven knopen! Voor en achter ons zien we geen schepen uit onze klasse. Wel zien we Rob (Kyan) en Eric (Bellini) net terugvaren van de finishlijn. Potverdikkie, dat hebben ze goed gedaan. Bij Broekerhaven lagen wij nog voor. Netjes!

Finish
We finishen na 11 uur en 38 minuten. Geen idee of het goed is of niet, maar we zijn gefinisht. We stampen terug naar Naarden. De kajuit is een puinhoop. Alles ligt overal en niets is meer te vinden. We praten niet meer. We leggen aan, ruimen op, dweilen en schieten de lijnen op. Ik stel voor om niet naar de prijsuitreiking te gaan. We zullen wel weer laatste of een-na-laatste zijn geworden. Bovendien wil ik naar huis en naar bed. Lodewijk denkt er net zo over en een kleine opluchting maakt zich meester. ‘Gelukkig, ik kan ook niet meer’, komt er schor uit. Als we de zeilen opdoeken op de steiger komt Rob even buurten. We bieden hem een biertje aan, bespreken de race, wasmachines en buitenspiegels (ja een gesprek kan raar lopen).

The day after
Na een lange nacht sta ik zondag op met veel spierpijn. Ik ben nog steeds moe. ’s Middags bel ik Lodewijk en ook hij was moe en had spierpijn. Het doet hem goed dat het blijkbaar niet aan zijn leeftijd ligt. Ach, 36 of 63, dezelfde cijfers toch! We bespreken de race, maar vooral de 24-uurs. Want hoewel we het er heelhuids vanaf gebracht hebben en de boot geen averij heeft opgelopen hebben we toch nog wat aandachtspunten voor de 24-uurs zeilrace. Maar dat is niet erg, dat was het doel van deze wedstrijd.

Uitslag
Maandagochtend tijdens ons spitsuur zie ik het mailtje van de wedstrijdcommissie met de uitslag. Terwijl Berend nog een boterham met Speculoos wilt, Emilie haar roze jurk verkeerd om aantrekt, Spongebob door de tv-speakers ons gezin uitlacht en ik de aanmaaklimonade meng en een Liga voor het ‘tien-uurtje’ van Berend pak, lees ik de mail van Mike Brouwer. De geluiden verstommen en mijn ogen schieten over de letters en maken woorden: ’Zware tocht’, ‘vele afvallers’, ‘averij’, ‘gelukkig geen gewonden’, ‘uitslag in de bijlage’. Terwijl Octo Patrick uitlacht hoor ik de dubbelklik op de bijgaande excelsheet. ‘Solo’… mijn ogen scrollen naar beneden. Dáár! Daar staat het. ‘Dual handed’. Ik kijk onderaan. Gelukkig, we zijn niet laatste geworden. Ik ga omhoog maar kom Fram niet tegen. Even ben ik bang dat ze ons niet hebben opgeschreven bij de finish. Moet ons weer overkomen. Dan zie ik dat bekende wedstrijdnummer 216 gevolgd door Fram en de ‘elapsed time’: 11.38.56. Ik kijk terug naar het wedstrijdnummer en zie nu pas de vier ervoor. We zijn vierde geworden! ‘We zijn vierde geworden!’, roep ik naar Violet die net onder de douche vandaan komt. Ik krijg antwoord, maar de stem klinkt wat vreemd: ‘Mag ik nou nog een boterham!’


Crew: Lodewijk en Floris Cornelissen
Wind: 11-38 knopen ZZO-ZW
Finish: 4e.

N.b. Van de 13 deelnemers in onze klasse hebben slechts zes de finish gehaald. Wij waren een dik uur sneller dan de andere Friendship 28. De Capricorn heeft wel doorgegeven dat hij met spinnaker vaart, alleen was dat ten tijde van het palaver nog niet gecorrigeerd. In de soloklasse zijn er 19 afvallers en finishen slechts tien boten. ‘Line Honors’ zijn er voor Eric Zuidmeer en zijn Bellini. Hij wordt na handicap berekening tweede achter Rob van den Akker met zijn Kyan. Een geweldige prestatie van beide heren en een mooie winst voor R&ZV Naarden!