Ruimschoots voldoende

‘Kijk even naar de luchtdruk, die gaat dan toch wel flink dalen’, ‘Nee die buien blijven op de Noordzee’, ‘Hooguit wat spatjes met vlaagjes van 20 knopen’. Alle (wedstrijd)zeilers zijn weermannen. Want wie veel zeilt, wordt vanzelf een Gerrit Hiemstra. Logisch als wind je enige motor is en de spelregels bepaalt. Ja en dan wil je wel graag weten of die motor een beetje betrouwbaar is en hoeveel pk die heeft. 

Naast het weer is er een hoofdrol voor Rob, die deze avond op het voordek staat, Hennie, die de toetsten en genua bespeelt, Lodewijk aan het helmhout en Floris voor grootzeiltrim en tactiek.

We starten met een halve wind, die soms een beetje ruim invalt. We varen voor de laatste keer richting de startlijn. Nog vijftien seconden. …‘Tuuuuuuuuut’, het startsein klinkt en we gaan op snelheid over de lijn. Een prima start dus. Direct gooien we de spinaker erop. Omdat we maar één getrainde voordekker hebben (onze number one bowman Rene), krijgt Rob vanavond weer even les. Hoewel ‘les’ een groot woord is. Het is meer een stage, zonder stagebegeleider. Het gaat goed, maar we varen erg scherp met de spi, waardoor deze met moeite vol blijft staan.

Lodewijk attendeert ons op twee vrachtschepen in de vaargeul. De vaargeul waar wij over 300 meter ook in varen. Het ene vrachtschip meert af onder de Hollandse Brug, maar het andere schip passeert gelijktijdig de ton die wij moeten ronden, samen met nog een kleine 20 schepen. Wim van Team Windrose waarschuwt iedereen en roept hard: “Let op het binnenvaartschip!” De boodschap wordt herhaald door de andere boten.  Het maakt de drukke boeironding nog chaotischer. Iedereen moet meteen klappen. Wij ook. We liggen in elkaars vuile wind en als het lege vrachtschip voorbij is klappen we terug, op zoek naar vrije wind. De vaart is er na twee keer overstag helemaal uit. En de wind is afgenomen tot onder de voorspelden 7 knopen.

Rob vouwt benedendeks de spi in, terwijl Hennie en ik de zeilen trimmen. De warme luchttemperatuur en de benauwde kajuit maken dat Rob zweet als een otter. Het helpt dan ook niet als je je zeilbroek met bovenstuk, zeiljack (categorie Oceaan storm) en zwemvest erover aanhebt. Zei ik zwemvest? Ik bedoel natuurlijk zijn reddingsvest, toch Hennie.

Lodewijk stuurt minder hoog dan zou kunnen, maar bij deze zwakke wind gaat bootsnelheid boven hoogte. Later benadrukt Sjoerd van de Blue Box dat en vertelt dat je tijdens zo’n wedstrijd niet op de rest moet letten. En eigenlijk hebben we dat ook grotendeels gedaan.

We zeilen geconcentreerd en trimmen alles wat we kunnen trimmen. Hekstag, overloop, onderlijkstrekker, valspanning, cunningham, leiogen, de schoten, geen lijntje blijft ongemoeid. En met resultaat, want we lopen in. Onze stuurman let goed op de diepte en ik zeg dat hij niet verder moet dan de denkbeeldige lijn tussen de A en B-boei. Daar komen we in het wier. ‘Is er eigenlijk al wier?’, vraag ik hardop af en ik neem een kijkje in het heldere water. Tientallen strengen fonteinkruid zwaaien zwierig naar mij, de boot, maar vooral naar de kiel, de schroef en het roer. ‘Wier! Klappen! Nu!’ En we gaan direct overstag. Maar het kwaad is al geschied. Een lange sliert waterplanten houdt weerbarstig vast aan de schroef en het roer. Met de pikhaak probeer ik ons te ontdoen van deze spelbreker, maar het lukt niet. De plant is als spaghetti in kokend water met een scheut olijfolie. 

Eenmaal bij de bovenboei mag onze voordekker zich weer van zijn best kant laten zien. Het loopt eigenlijk best wel soepel. We hebben alleen een denkfout gemaakt, waardoor de spi op de verkeerde kant klaarstaat. Helaas. Gijpen, hijsen en teruggijpen. Rob zet de boom en gooit de tas open en hijst mee aan de mast. Met vier meter per seconden schiet de spi omhoog. Als hij eenmaal staat gijpen we terug.

De matige wind is niet echt ons ding. Maar wel voor de Knoet, die zonder spi harder loopt dan wij met spi. Hij zou die avond eerste worden van de SW-A, SW-B en J80 klasse. Ik zou maar oppassen Jan, volgend jaar gaan er weer punten af ;-). Ondanks dat we een beetje achter in het veld liggen (dus op handicap helemaal achterin varen) hebben we het goed naar ons zin. We zeilen goed en maken geen grote fouten. Tuurlijk, de gijp met de spi kon beter. En dat laat Rob bij de volgende gijp ook zien. Soepel en in één beweging.

Als we op de spi naar de finish kabbelen, willen we Xander en crew nog even inhalen. Dit lukt, maar dan steken zij achter ons langs om Fram aan de hoge kant te passeren. We kunnen ze eruit loeven. Sterker nog, we kunnen ze uit de finish loeven, maar deze race is voor ons al verloren. We eindigen toch op een een-na-laatste plaats. En ik besluit om dat niet te doen. We finishen enkele seconden achter de Aquaholic en concluderen dat vanavond een heerlijk avondje was. Het zeilplezier krijgt in elk geval een dikke acht.

In de box drinken we nog een biertje op Fram. We analyseren de wedstrijd, maar dwalen al gauw af naar de oude Ford Mustang van Hennie, illegaal autorijden op je 12^e en schieten op je slaapkamer met het dienstpistool van je vader. De after sail krijgt een negen.

Als we naar huis gaan wil ik ‘even’ langs het Behouden Huys voor de uitslag. Maar ‘even’ wordt al gauw vijf kwartier. De vereniging is te gezellig, de verhalen te leuk en de tips te leerzaam. We horen dat we 11^e zijn geworden van de 19 schepen. Toch een stuk minder kansloos dan ik dacht. En daarom krijgt dit resultaat een vijf, wat weliswaar het gemiddelde iets drukt maar overall nog altijd ruimschoots voldoende is.

Crew: Rob, Hennie, Lodewijk, Floris

Baan: 5 Oost Kort

Wind:7-4 knopen Oost

Finish: 11^e van de 19

RECTIFICATIE

In mijn blog van 24 april schrijf ik over de Spoom die door de hekgolf van een passerende speedboot de ton raakt en geen strafrondje draait. De schipper heeft mij overtuigd dat dit niet het geval was en, als het wel zo zou zijn, zij een strafrondje zouden maken. Wij zullen de tekst “Een net-niet planerende Bayliner passeert ons en trekt hoge golven waardoor de B-boei de Spoom raakt.” Veranderen in “Een net-niet planerende Bayliner passeert ons en trekt hoge golven waardoor het lijkt of de B-boei de Spoom raakt.” Tot slot wil ik benadrukken dat deze weblog van Team Fram onder artikel 7 van de Nederlandse Grondwet valt. Bovendien wil ik u eraan herinneren dat ik mijn brood verdien met het schrijven van reclameteksten. Het zit in mijn inkt om de zaken beeldender, mooier, spannender en boeiender te beschrijven dan ze wellicht op dat moment waren. Ik verwijs u graag naar het vaatje naast de peper, voor de spreekwoordelijke korrel zout.

Uit de box, in de box, Blue Box

‘Zijn wij de eersten? Nee, ik ben de eerste,’ lacht Hennie. ‘Jij bent tweede.’ We staan naast een Friendship 28 maar het is niet Fram. Want die is uit de box en ‘cruist’ met de andere eigenaar ergens op het IJsselmeer. Nee, vanavond zouden we met Swiep gaan varen, maar deze blijft in de box. Want naast de Friendship 28 ligt de ‘Blue Box’, een leuke X-79 met dito crew, waarvan de helft niet kon. Of liever gezegd, niet wilde. Zij verkozen een X-43 uit Muiderzand boven dit blauwe racemonster. En dan zijn Hennie en ik niet de beroerdste om Team Blue Box uit de problemen te helpen.

Terwijl Hennie en ik alvast de walstroom ontkoppelen en de huik er afhalen, komt Patrick Donders aanlopen. Hij is één van de enthousiaste opstappers die zich heeft gemeld op de Facebook groep ‘R&ZV Naarden Bemanninggezocht’. Deze groep is de digitale ontmoetingsplaats voor schippers, boten en crew. En vanavond is het bewijs dat dit werkt. Leuk!

Onderverhuurd

Vervolgens komt Wessel aanlopen, op de schipper na de enige uit harde kern van de Blue Box. Het wachten is nu echt op Sjoerd die de sleutel heeft. Als ik hem bel, zie ik ‘m net de steiger oplopen. We zijn compleet. Of liever gezegd, overcompleet.

Want vijf man crew is wat veel. Bovendien heeft de Climax (X-79) ook een bemanningsprobleem. Dus wordt Patrick onderverhuurd aan Jeroen Nuesink. Sjoerd maakt de opstelling bekend. Wessel voordek, Hennie genua, Floris grootzeil en Sjoerd roer. Met het spinakeren doet Sjoerd de toetsen en de trim en neem ik (Floris) het roer over. Hennie vraagt met serieuze toon wat er allemaal kapot mag vanavond. Als ik opkijk zie ik zijn grijns en hoop dat hij niet zojuist de goden heeft verzocht.

 

Wessel en Hennie at your service

We zetten de genua 1 maar als we buiten komen waait het harder dan gedacht en wisselen we de gen 1 om voor de gen 2. Hoewel je natuurlijk altijd het liefst op je eigen boot vaart is af en toe met iemand anders meevaren ontzettend leuk en leerzaam. Zowel qua boothandeling als dek lay-out zie je toch weer nieuwe dingen. Bijvoorbeeld de barberhaulers. Die moeten we nu toch echt gaan aanschaffen. Ook het hijsen van de spi vanuit de kajuitopening lijkt een stuk eenvoudiger.

 

Startveld SW-A

Start

Het is grappig om in de tweede startgroep te starten. Voor ons zien we de 21 boten uit de A-klasse en het ziet er hectisch uit. Als zij gestart zijn, maken wij ons op voor de start. De sportbotenklasse, waar we nu in starten, lijkt nog hectischer. Vooral omdat die J80s vol gas op de startlijn aankomen en ons eruit lijken te gaan drukken. We moeten onder de boei door, maar Sjoerd stuurt de Blue Box  even omhoog en strak om de ‘pin end’ en we zijn weg.

Swiep 2

De start was misschien niet geweldig en we hebben veel vuile wind van de J80s, maar dat drukt de pret niet. Wat zijn die X-79’s toch leuke boten. Vorig jaar met de Pinguin Cup voer ik ook al een keer mee en toen kwam deze boot op mijn ‘als ik Fram verkoop dan koop ik één van deze boten ervoor terug’-lijstje. Hennie zit ook te genieten en deelt mijn mening. Sterker nog, het zou zomaar de Swiep 2 kunnen worden.

We varen naar de C-boei met een halve wind die af en toe iets meer naar aan de wind draait. We liggen een paar scheepslengtes achter de Climax en doen ons best om ze in te halen. Hoewel sommigen de spi hijsen, blijft die van ons in de tas. De wind komt te scherp binnen om er echt voordeel van te hebben. Na de C- kruisen we op naar de A-boei. En dan komt ons eerste spi-rak. Sjoerd rondt hem, we gijpen en ik krijg het roer. Hennie heeft de loefschoot van de spi en Wessel zet zo snel mogelijk de boom. Het gaat redelijk snel. Want het zal ongetwijfeld even wennen zijn als je twee andere bemanningsleden aan boord hebt in plaats van je complete dream team. Maar Hennie en ik doen ons best en de Blue Box schakelt even een paar versnellingen op. We lopen in op de Climax. Na de benedenwindse ton herhalen we dit trucje.

Geen woorden, maar daden

De wind lijkt af te nemen en dat is ook de voorspelling. Op het volgende spi-rak doen we een zeilwissel. Best spannend op die korte wierbanen. We passeren de Kyan en Rob grapt: ‘hoe het nou is om op een echte boot te varen?’ Ik beantwoord door hem in te halen. Geen woorden, maar daden.

Intussen is de genua 1 weer bijna helemaal aangeslagen. Sjoerd knoopt de schoten vast, terwijl de boei akelig dichtbij komt. We zetten snel de genua en gooien de spi eraf. Ik draai nog even om de boei en sta versteld hoe makkelijk een X-79 stuurt. Alsof ik weer in mijn Jolletje zit. We loeven op, maar ik heb even handen te kort om de grootschoot aan te halen. Mijn zeilmaatje Hennie ziet het en trekt met grote halen het grootzeil door. Als je geen commando’s meer hoeft te geven of vragen hoeft te stellen, dan pas ben je echt op elkaar ingespeeld. Waarvan akte.

Radicaal sturen

We varen door op de genua 1 maar kunnen nu minder hoog dan de Climax. En de wind komt zijn belofte niet na en blijft stevig doorwaaien. Het volgende rak draait de wind zelfs iets waardoor het spinakeren intenser wordt. Grote klappen gevolgd door harde rukken vertellen dat we aan het reachen zijn. Ik krijg van Sjoerd de opdracht om radicaal af te vallen als hij plat dreigt te gaan. Ook dat is even anders dan op de Fram. Met een grote klap vult de spi zich en spuiten we vooruit. En Hennie krijgt waar voor zijn geld want met een knal wordt de barberhauler aan loef van de voetrail getrokken.

Als we koers zetten naar de finish ronden we de 47, zoals staat beschreven op de baanbeschrijving. De Climax kunnen we niet meer inhalen, hij wint op de aandewindse rakken en blijft enkele scheepslengtes voor ons. Maar wedstrijdzeilen draait niet alleen om boothandeling, zeiltrim en windlezen, het draait ook om kaartlezen. En blijkbaar was de navigator van de Climax vanavond niet van de partij want ze vergeten de 47 en varen linea recta naar de finish. Als hij ziet dat wij dat wel doen moet daar een kleine godslastering aan boord geklonken hebben. Ze draaien om en varen hun voorsprong terug, ronden de boei om vervolgens een prachtig uitzicht te hebben op de spiegel van de Blue Box.

Crew: Wessel, Hennie, Floris, Sjoerd

Wind: 15 kn NNW

Baan: 16 NW lang

Finish: 5^e?

De D van draaien, dwars, drama en DSQ

De vierde wedstrijd zag ik als een herkansing van de matige wedstrijd van vorige week. ’s Middags bleek Hennie toch wel mee te kunnen, waarop Lodewijk met zijn overvolle agenda graag zijn plaats afstond aan meneer Hoenselaar.

De start

We beginnen geconcentreerd aan de startprocedure en met succes. We starten netjes. Niet goed, niet slecht. We hebben nog een beetje vuile wind, maar als er een zuchtje vrije wind ontstaat tussen de boten boven ons spuiten we vooruit. We draaien om de ton en gooien de spi erop. Er is nog wat verwarring over de commando’s die over het dek klinken, maar vooralsnog zijn we in de race. We halen wat boten in en proberen aansluiting te vinden bij de kopgroep.

Schietgebedje

De Kyan, Spoom, Knoet en Brizzo zijn van de partij maar zijn (nog) geen partij voor ons. Ze varen hard voor ons uit. Bij de tweede ton wordt het script van dit zeilverhaal plotseling gewijzigd in een actiefilm. Met onze 75 vierkante meter zeil denderen we op de boei af. Naast ons de Viva la Vida en aan de andere kant de Gooliath. De boei werkt als een trechter en zowel onze giek als spinnakerboom raken bijna de zeilen van onze buren. En voor ons vaart de Knoet die inmiddels geen wind meer heeft. Schipper Jan Hesselink ziet het blauw-gele gevaar van onze spi, accepteert zijn lot en berust zich in een aanvaring.

Maar die komt er niet van. Want ondanks een hoop geschreeuw van Jan en Alleman, sturen wij netjes om de ton en loeven we strak achter de Knoet op. De Viva la Vida kiest eieren voor zijn geld en rondt de ton niet. Eigenlijk een DSQ’tje, maar we zeggen er niks van.

Kudde stieren

We varen hoog naar de volgende boei, vlak achter de Knoet en met de Windrose in ons kielzog. De Windrose maakt een slag, maar wij lijken de boei in één keer te halen. Maar 100 meter voor de boei draait (met een 'd') de wind. We halen ‘m niet meer en moeten overstag. Ik draai maar boven mij ligt de Windrose die naar binnen komt, waardoor ik niet direct kan doordraaien en moet wachten tot de Windrose voorbij is. We blijven even met de neus in de wind en draaien scherp achter de Windroos door, maar de vaart is er helemaal uit en we dobberen (met een 'd') over stuurboord verder. En dan zie ik tot mijn grote schrik het hele veld aankomen over bak. Het houdt het midden tussen en kudde opgefokte stieren en een op hol geslagen goederentrein, in volle vaart met weinig ruimte en intentie om uit te wijken.

Terwijl wij dwars (met een 'd') op de layline liggen horen we de beukende boegen steeds dichterbij komen. En als we nu niet snel weg zijn, beuken ze niet alleen door het water! De eerste begint te schreeuwen. Ja, ik weet het, ik zit fout, maar ik heb geen ‘ctrl+z’ op mijn boot. De Geusje schreeuwt en stuurt onder mij door, net als één van de Noorse Folksboten. De Atlantis komt er ook aan en moet uitwijken. Evenals de Funrunner. De actiefilm houdt nu het midden tussen een drama (met een 'd') en slapstick. We verontschuldigen ons voor wat het waard is. Als de scheldwoorden omgezet konden worden in wind, dan kregen we nu 50 knopen wind om de oren.

DSQ (met een 'd')

Hoewel we geen ‘protest’ hebben gehoord en ook geen vlaggetje hebben gezien gaan we er vanuit dat we gediskwalificeerd zijn. De aansluiting met de kopgroep zijn we kwijt, maar we zijn Team Fram en geven natuurlijk niet op. Vol goede moed, maar enigszins gegeneerd gaan we door. De rest van de race gaat foutloos. De zuidwester baan ligt er mooi in en we twijfelen of we de spinnaker rakken moeten afkruisen. Vlak voor de benedenwindse boei wordt duidelijk dat dát wel moet.

We gooien de spi naar beneden en de wind draait iets waardoor we gijpen. We kunnen de spi nu aan de binnenkant van het grootzeil binnenhalen, maar moeten nog even terug gijpen voor de boeironding. Dit gaat gelukkig goed en iedereen houdt zijn hoofd (koel) waardoor we nog een paar boten in halen.

Finish

Eric Zuidmeer doet met zijn Saffier eindelijk weer mee en haalt ons vlak voor de finish in. Jammer, maar niet erg want op handicap winnen we wel van hem. In de haven wil ik niet te lang aan boord blijven, want ik verwacht een pittig gesprek in de protestkamer. Maar als Hennie en ik ons met rechte rug naar het Behouden Huys begeven, komen we er vanaf met een ‘dat was niet zo slim hè!’. We verontschuldigen ons nogmaals en wachten op de uitslag. We gingen als 10^e over de streep en zijn uiteindelijk dertiende (met een 'd') geworden in een veld van 21 schepen. Wat ons betreft een prima resultaat gezien het drama bij de derde boei, de D-boei.

Crew: Rob, René, Hennie, Floris

Wind: 15 kn ZW

Baan: 12 ZW lang

Finish: 13e van de 21

Nog lang niet jarig

Het is 30 april. De dag waarop Juliana jarig was en Beatrix het vierde. Totdat Willy het heft in eigen hand nam en het drie dagen verschoof. Jammer, want op 30 april ben ik jarig. En tot vorig jaar had ik altijd vrij op mijn verjaardag en was er altijd feest. Of ik nu zelf de slingers ophang of niet.

Dit jaar was het dus voor het eerst in mijn leven dat ik moest werken op mijn verjaardag. Maar het was ook voor het eerst dat ik een zeilwedstrijd had op mijn verjaardag. 'Elk nadeel heb ze voordeel'. De derde woensdagavond competitie wedstrijd stond op het programma, met in de hoofdrol Lodewijk, Rene, Rob en ik.

Rob is onze jongste telg. Hij is nog altijd ouder dan ik ben, maar hij zeilt pas sinds vorig jaar met ons. Wat zeg ik? Hij zeilt überhaupt pas sinds vorig jaar. Daarvoor had hij wat ervaring op een sloep. Hij kan dus prima Rosé drinken met 2 beaufort onder een stralend zonnetje. Maar sinds vorig kan hij ook prima spinnakeren in de regen met 17 knopen. En net als ik bij de eerste WAC, moest Rob ook weer even inkomen. Een shuffle in de rolverdeling (ik roer, Lodewijk en Rob pit en Rene voordek), helpt dan niet. Helaas werd dat pijnlijk duidelijk bij de start.

Start

We gaan de laatste keer overstag met nog 40 seconden voor het startsignaal. ‘Ree’ roep ik en draai Fram door de matige wind. Fram draait langzaam naar stuurboord en enthousiast haalt Rob de genua aan op de stuurboord lier. Het idee was goed, alleen de timing iets te enthousiast. De neus is nog niet door de wind en de genua trekt bak. Fram remt af en we draaien weer terug naar de bakboord kant. Het kwaad is geschied voordat ik iets kan doen. Geen snelheid… roerloos… kansloos…

Voordat we weer vaart hebben en overstag kunnen zijn we een dikke minuut verder. Voordat we over de startlijn gaan zijn we 2.30 minuut verder. Langleve 3,5 ton waterverplaatsing. De rest van de race lopen we achter de feiten aan. De boothandling loopt niet gesmeerd en ik stuur niet scherp. Kortom, niet het verjaardagscadeau waarop ik had gehoopt. Want naast nieuwe 10mm dyneema genuaschoten met blauwe mantel, barberhaulers voor de spi en een genua 1 stond ook een goede derde race op mijn lijstje. Bovendien was ik na twee succesvolle races erop gebrand om deze reeks door te zetten.

Maar zelfs als alles verloren lijkt, strijden wij door. Kunnen we niet (meer) op handicap winnen, dan willen we je graag wél nog even inhalen voor de streep. Inderdaad! De eer redden. Maar als we de laatste keer overstag gaan om te finishen krijgen wij een gigantische header en de vier andere schepen over de andere boeg een flinke lift, waardoor we ook hen nog voor moeten dulden. Als dit een stripverhaal was zag je nu zo’n zwart donderwolkje met doodskopjes boven mij. Pech of mijn fout? Hoe dan ook, ik was nog lang niet jarig.

Champagne

Terug in de haven besluiten we alles maar snel te vergeten onder het motto ‘geen ups zonder downs’. Lodewijk heeft champagne meegenomen en we proosten op mijn nieuwe levensjaar. Je wordt maar één keer 37 nietwaar!

Helaas moet ik snel naar het clubhuis voor een spoedoverleg met de wedstrijdcommissie. Alle nieuwe handicaps zijn bekend en iedereen die er op achteruit is gegaan wil vooral heel hard zeggen dat zijn rating niet klopt. Ook een leuk verjaardagscadeau! Volwassen mannen gedragen zich plots even volwassen als mijn zeven jarig zoontje. Fascinerend om te zien. Maar laat het nogmaals duidelijk zijn: als commissie houden wij vast aan de rating zoals die wordt uitgegeven. We gaan niet voor de één wat water bij de wijn doen en voor de ander niet. Want voor je het weet voelt Pietje zich benadeeld of word je als commissie partijdig. We verwijzen u dus graag door naar de makers van de SW. Goedemiddag!

Trainen

Door dit ietwat tegenvallende resultaat besluit ik om niet in te schrijven voor de Eemdelta Race. Het is geen strafmaatregel maar het lijkt mij nuttiger om de tijd die we als crew hebben kunnen vrijmaken van familie en andere verplichtingen te investeren in overstag oefenen en 20 keer spi hijsen, strijken en vouwen. Iedereen vindt het een goed plan en we slaan de EDR een jaartje over. Helaas blijkt die dag het weer niet echt ideaal. De wind is met 17kn en vlagen 31 te hard om 'relaxt' het spinnakeren te oefenen. En de gietende regen helpt ook niet mee. De training wordt uitgesteld. En ook hier denken we: 'volgende keer beter'.

Crew: Lodewijk, Rene, Rob, Floris

Finish 16^e vd 17.