donderdag 30 juni 2011

Nieuwe banen

Na een afwezigheid van twee weken stond Team Fram weer te popelen om een wedstrijdje te zeilen. Terwijl schipper Ben samen met Sander de Roxane op Engeland afstuurde, ronselde ik een goede crew samen vanuit het zonovergoten Frankrijk. En dat lukte! Lodewijk, voor sommigen beter bekend als de zeilende sensei, stapte op en mocht sturen. Verder waren het bekende gezichten uit onze harde kern; Rene op het voordek, Paul grootzeil en ik genua en piano.

Windsites
In de aanloop naar de volgende wedstrijd kijk ik gemiddeld zo’n 30 keer op de verschillende windsites. Dat lijkt veel en dat is het ook. Het is een soort verslaving. De eerste keer, een kleine week van te voren, check ik de voorspelling. Ik doe vrijwel niets met de informatie, want de kans is zeer groot dat deze nog wijzigt, maar het stilt even mijn nieuwsgierigheid naar het weer. De tweede keer is meestal in het weekend. Als de voorspellingen vragen om meer mankracht, dan kan ik dat nog regelen. Daarna is het vooral de sites onderling vergelijken en kijken of ze eenstemmig zijn. Dat waren ze. Tien knopen afnemend naar zes uit Noordwestelijke richting, met een kleine shift naar het westen.

E-mail
Als de voorspelling niet meer lijkt te veranderen kom ik in actie. Ik neem de mogelijke baan door, bepaal het zeilplan en verdeel de taken. Dit doe ik voornamelijk voor mijzelf, maar deel het met de rest van de crew (ook de harde kern die niet opstapt krijgt een kopie, sorry jongens). Eventuele foute redenaties mijnerzijds kunnen vroegtijdig worden verbeterd en stiekem hoop ik iedereen enthousiast te krijgen en meer te betrekken bij de aanstaande wedstrijd. Een voorbeeld: Rak 2-3(60-49-C): spinaker (eerst ruim en dan plat voor het laken). Zeil proberen over stuur te houden, dan kunnen we na de C-boei gewoon direct oploeven en kan de boom nog even blijven staan en het voordek ‘rustig’ opgeruimd worden.

Drastic times call for drastic measures
Net als ik de mogelijke banen wil bestuderen, krijg ik een mail met wederom gewijzigde wedstrijdbanen. Niet twee of drie veranderingen, maar 16 nieuwe banen. Alle wedstrijdboeien zijn verplaatst, een nieuwe startlijn net buiten de haven en korte Noord Zuid banen (0,6 mijl). Het is een drastische maatregel ivm met het wier dat woekert onder het wateroppervlak van het Gooimeer.

Rijkswaterstaat
Jammer genoeg wil Rijkswaterstaat niets doen aan het wierprobleem in dit zijmeer van het Markermeer. Zij zien het als een zuiveringsinstallatie en willen het daarom niet maaien. Met het gevolg dat de pleziervaart een stuk minder plezierig wordt. Onze banen zijn verlegd, maar aan de overkant bij WV Almere zijn al wedstrijden geannuleerd ivm met dit onkruid.

Optuigen
Ik was als laatste aan boord en tot mijn grote vreugde was de boot klaar om te gaan. Buiskap naar beneden, huik eraf, vallen aangeslagen. Zelfs de spischoten lagen klaar en de spitas stond aan de goede kant. Toch handig zo’n voorbereidingsmailtje. Even mijn mooie Adidas bootschoenen aantrekken en gaan!

De start
Buiten waaide het nog flink. Een vier beaufort vulde de zeilen. De genua 1 bleek iets teveel van het goede. Deze is erg bol gesneden en niet goed te trimmen vanaf windkracht vier. Maar de wind zou later minder worden, dus toch doorvaren met deze lap.

We oefenen de start een paar keer. Het is een in-de-windse start. En omdat de startlijn korter is en het startgebied kleiner, is het goed opletten. Net als ‘vroeger’ starten we in de vaargeul, echter ken ik het gebied daarbuiten niet zo goed. Hoever kunnen we tot de oever varen? En richting het eiland de Schelp zijn veel ondieptes. Naar de eerste boei is het kruisen. Nauwlettend houden Paul en ik de dieptemeter in de gaten. Als deze plotseling - in stappen van twee meter - van tien meter diepte naar 1 meter schiet, gaan we overstag. Het is net op tijd. Commentaar van de voordekker die niet gewaarschuwd was is terecht, maar helaas is het even niet anders.

Spi time
We nemen geen risico’s met de ondieptes en ronden de eerste boei als achtste (van de tien). Gelukkig hebben we ons geheime wapen nog, de spi. Maar op het tweede rak is de wind te hard om de spi met halve wind te hijsen. We zouden alleen maar plat gedrukt worden. Het volgende rak naar de C-boei hijsen we de spi. We maken weer wat goed.

Hard werken
Mijn voorspelling klopt. We ronden de C-boei, loeven op en gaan overstag als het voordek aan kant is. Intussen vouw ik de spinaker in. Ik geef de tas terug en Rene slaat de schoten aan. De spi kan weer over stuur. De boom zetten we pas als de bovenwindseboei is gerond en we de gijp hebben gemaakt. Het lukt allemaal net op het kruisrak en ik zweet me een ongeluk in mijn mooie Team Fram shirt. De boom staat relatief laat en je ziet duidelijk dat genakers een groot voordeel hebben op dit ruimwindse rak.

Twee vingers in de neus
De spi staat goed en wel vijf minuten als we ‘m slechts enkele scheepslengtes voor de boei weer binnenhalen. Dat doen we erg netjes, al zeg ik het zelf. Lodewijk stuurt de boot op en stuurt Fram met twee vingers aan het roer en twee in de neus richting de bovenboei. We lopen aan de wind lekker, helemaal wanneer de wind iets afneemt en onze bolle genua optimaal werkt. Gek genoeg maken we niet veel meer goed, ondanks dat we weinig tot geen fouten maken. Uiteindelijk is het de matige start die ons nekt.

Finish
We eindigen kort achter de Atlantis (die goddomme goed vaart de laatste tijd) en de Gibsy. Beide schepen lijken op het eerste oog directe concurrenten van de Friendship maar hebben (helaas) een gunstigere handicap. Hoewel we als zesde over de streep gaan eindigen we uiteindelijk als een na laatste.

In de after sail bespreken we de fouten. Maar er zijn weinig fouten gemaakt. Het is de optelsom van details en een matige start. En laat ik niet vergeten de concurrentie te complimenteren.

Crew: Rene, Paul, Lodewijk & Floris
Wind: 12-6 knopen (NW)
Baan: 16
Finish: 9e (van de 10)

donderdag 9 juni 2011

Vallen en opstaan

De zevende wedstrijd was vooral een leerschool. Het was er één in de categorie ‘twee stappen vooruit, één stap achteruit’. Gek genoeg lag de nadruk op de stap achteruit.

Gadgets
De zevende wedstrijd stond ook in het teken van nieuwe snufjes. Zo hebben we van één van onze vaste crewleden, Hennie Hoenselaar, een gloednieuwe Harken lierhandel cadeau gekregen. Nu vaart Fram weer recht en is het beeld symmetrisch. Bedankt Hennie! In de tussentijd heb ik ook nog een oude spinakerboom van de Valk van moeders meegenomen, die we als jockey pole kunnen gebruiken bij het reachen met de spi. Tot slot heb ik nog een statiefje gefabriceerd, zodat we onze acties in Full HD terug kunnen zien (jammer genoeg staan de aanvaring en broach niet op beeld.

De start
De start was op het scherpst van de snede. Wellicht iets te scherp want terwijl we bij de bovenwindse boei de startlijn naderden, bleken wij niet de enige met dat idee. Met zes schepen tegelijk om de ton sturen is leuk, maar verhoogt ook het risico op een aanvaring.


Een nadere kennismaking

Om het nog leuker te maken moesten we even gijpen voor de juiste koers. We zijn nog steeds bij de bovenwindse startboei. En nog steeds met zes schepen. Terwijl Ben de boot opstuurt, zwenkt de kont van de Frya verder uit dan gedacht. Een aanvaring is niet meer te voorkomen: “Hallo Frya, wij zijn Team Fram!”

Excuus
Natuurlijk is het even schrikken, maar stiekem ben ik blij dat het gebeurt. Vaak roep ik aan boord ‘vaar zijn spiegel eraf’, wat zoveel betekent als stuur op z’n kont en probeer ‘m net niet te raken. Vroeger in de Valkjes probeerde je nog even het startstuk van de buitenboordmotor van de andere Valk aan te raken. Als dat je lukte, dan was je goed bezig. Dit keer raakte we het hele schip. Eric van Tijn zou zeggen: “Ja eh sorry, maar we varen nou eenmaal harden en remmen liever niet.”

Straf
Om toch geen protest aan ons broek te krijgen - en er alles aan gedaan te hebben om een eventueel protest te kunnen weerleggen - trokken wij het boetekleed aan door terug te varen naar de startlijn en opnieuw te starten. We hadden even geen tijd om dit op te zoeken in het wedstrijdreglement, dus dan maar naar eigen inzicht handelen.

Elk voordeel heb z’n nadeel
We startten uiteindelijk als laatste. En het duurde even voor de spi stond. Uiteindelijk stond ons geheime wapen en begon de inhaalslag. Maar met harde wind gaat het voordeel van een spi in je nadeel werken. Iedereen vaart nu hard. We vinden weliswaar weer aansluiting met het veld, maar de kopgroep - waar we thuishoren op dit soort avonden - lag een klein rak voor ons.

Pushing the envelop
Ook in de volgende rakken bleven we veel fouten maken. Gelukkig maakten we allemaal fouten en al snel besloten we van deze race een leerzame oefenavond te maken. Op het halfwindse rak, draaide de wind af en toe naar ruime wind. Spinakeren was twijfelachtig. Slechts de genakers op de J’s gingen omhoog en een enkele race boot hees zijn spi. Na een kort beraad besloten wij ook ons gekleurde parachutezeil te hijsen en namen een risico.

Reach out ‘n touch
Vorige week hadden we het reachen geoefend met weinig wind. Deze week gingen we het nog een keer proberen met een dikke vier (en vlagen vijf). Met flinke rukken trok de spinaker aan de mast. We liepen direct hard en de J80 die achterop liep bleef opeens op dezelfde afstand. Maar toen gebeurde het toch; broach - oftewel ‘oud-Hollandsch uit je roer lopen’. En hard ook! De boot was niet te houden en trok ons nèt niet plat. We draaiden automatisch naar de wind en met een hysterisch klapperende spinaker kwamen we weer recht. Ik was wederom blij dat er iets fout ging. We zijn met Fram nog nooit plat gegaan en dat is een slecht teken. In deze spinakerpoging hebben we de grenzen weer iets opgezocht, maar nog lang niet bereikt. Het geeft vertrouwen in de boot en is een goede ervaring voor de crew.

After sail
Na de finish nog even nagepraat over de fouten. Maar er viel weinig te bespreken. Iedereen wist waar de fouten zaten en waar het beter kan. Nog even de eigenaar van Frya gebeld en onze welgemeende excuses aangeboden. Op het eerste gezicht leek hij ook geen averij te hebben. Een kleine meevaller.

Conclusie
De zevende woensdagavond wedstrijd was er één van vallen en opstaan. De belangrijkste oorzaak ligt bij onze ervaring met de spinaker. Of liever gezegd het gebrek eraan. Dit komt eerder boven water met een dikke vier dan tijdens een avondje met een vergevingsgezinde twee beaufort. De vijfde man die gisteren stond te headbangen tijdens Iron Maiden werd duidelijk gemist.

Afwezig
De komende twee weken heeft Team Fram zomerreces. Hennie loopt dan stage bij Team Windrose en zal daarna de Windrose saboteren zoals alleen zeeverkenners dat kunnen. De tiende wedstrijd zijn we weer van de partij. En zullen jullie tot het einde van het seizoen kunnen lezen over de avonturen van Rene, Hennie, Paul, Feike, Lodewijk, Ben en Floris.

Oh en natuurlijk tot slot het filmpje:


Crew: Rene, Paul, Ben & Floris
Wind: 9-19 knopen (WZW)
Baan: 12
Finish: 11e (van de 14)

maandag 6 juni 2011

De wedstrijd van 1 juni

Op de valreep nog een kort verslag van de wedstrijd van 1 juni. Dit keer met vier man aan de start. Hennie weer aan de lieren, Paul het grootzeil, Ben het roer en ik het voordek. Een speciaal stukje wijd ik aan de offshore crew, in dit geval Marijke, die een prachtig stukje zeil met het racenummer - waar iedereen (in de toekomst) van siddert en huivert – 216 erop heeft gemaakt. Namens de hele onshore crew: Dankjewel Marijke!

De start formule (x2 : (afstand van y)3-bootlengte)
De timing was in handen van Paul en liep perfect. Er werd hardop afgeteld en snel berekend hoe lang we nodig zouden hebben om bij de startlijn te komen. Het blijkt een ingewikkelde formule: Anderhalve minuut terugvaren is anderhalve minuut heen varen, zo beredeneerden wij. En het bleek aardig te kloppen. Slechts een paar seconden nadat het startsein had geklonken, gleden wij als derde over de startlijn. Geen hogere wiskunde dus.

To spin or not to spin
De wind was NNW, maar de baan was Noord. Niet optimaal, maar gelukkig toch nog twee spinakerrakken. Even was het onduidelijk of we na de eerste boei zouden kunnen spinakeren, maar de wind kwam niet ruim genoeg binnen.

Wier
We zeilden redelijk, hadden opnieuw last van wier maar maakten veel goed op de spinakerrakken. Hoewel ik wierwacht had, kon ik niet voorkomen dat we soms door tropische onderwater regenwouden voeren. Kunnen ze niet een tropisch visje uitzetten die dit allemaal opeet?

Team Wierrose
De laatste benedenwindse boei rondden we tegelijk met Team Windrose. Daarna kruisen! Op de aandewindse rakken zijn we nog niet goed, maar dit keer bleven de Windrose voor. Sterker nog, we zouden voor hun finishen. Later zou blijken dat ze een pluk wier ter grote van de Schelp op sleeptouw hadden genomen. Lekker voor bij de sushi, maar niet tijdens de wedstrijd.

Finish
Op het laatste spinakerrak naar de finish passeerde we nog enkele schepen, maar het mocht niet baten. We eindigden ergens middenin. En met onze handicap betekent dat al snel laatste.

Ingelaste training
Desalniettemin was de sfeer goed, het weer mooi en stond het bier koud. Maar eerst nog even terugzeilen naar de haven. We maakten van de gelegenheid gebruik om het reachen met de spinaker te oefenen. De wind was met twee beaufort, zeer vergevingsgezind dus stuurde Ben de boot zoveel mogelijk naar aan de wind. We kwamen net iets hoger dan halve wind (schijnbare wind) en liepen harder dan met de genua 1. Goed om te weten voor een volgende wedstrijd.

Maar 30%
In de haven netjes de zeilen opgeruimd terwijl de biertjes al sissend de nabespreking aankondigden. Eigenlijk viel er weinig te bespreken. Het was goed gegaan en we moeten meer focussen op de scherpe koersen. Meer dan deze twee regels hebben we er ook niet aan vuilgemaakt. En dus was het tijd voor een Schippersbittertje. Nou zijn wij niet de beroerdste, maar de halve limonade glazen van Ben gingen ons net iets te ver. ‘Het is maar dertig procent’, verontschuldigt Ben zich nog. Blijkbaar zijn we nog niet allemaal van die stevige zeebonken. ;-)


Crew: Hennie, Paul, Ben & Floris
Wind: 8-13 knopen (NNW)
Baan: 1
Finish: 9e (van de 13)